Monety Wazów

"239. Trojak. SIG-III-D-G-REX-POL-ET-DES-(ignatus)-SVE (ciae). Głowa w koronie z kryzą na dół opuszczoną. & M-D-LIT-RUS=PRUS-MAS-ETC. Pod koroną pięciopolowa tarcza z herbami krajowemi i snopkiem, po bokach liczba roku w taki jak tu sposób 1-5 I 8-8 rozłożona, u góry znak menniczy nakształt dwóch czwórek z przekreślonemi laskami, na dole głoski J-D. i Przegonia herb Podskarbiego Jana Dulskiego. (z m. z.) " Tak tą wspaniałą monetę, którą widzimy na urokliwych zdjęciach „z ręki”, opisywał Ignacy Zagórski w dziele "Monety dawnej Polski [...]”. Sztuka z 7 aukcji GNDM . W roku 1588 mennice rozpoczęły emisję monet i medali, młodziutkiego wówczas króla Zygmunta III Wazy. Pierwszymi z mennic koronnych, które poczęły przekuwać metal były mennice w Poznaniu i Olkuszu. Mennica poznańska otwarta z inicjatywy króla Stefana Batorego, niedługo mu służyła. Otwarto ją bowiem w roku jego śmierci. Mennicę olkuską natomiast Batory wyniósł do rangi głównej mennicy koronnej.

Mennica w Malborku za czasów Zygmunta III Wazy do końca XVI wieku prowadziła niezwykle intensywną produkcję szóstaków i trojaków. Mało znanym jest jednak ciekawy fakt. W 1593 roku gmach mennicy opuściła emisja monet o nominale 3 ore. Były to oczywiście monety szwedzkie, podporządkowane tamtejszemu systemowi monetarnemu. Jest to najprawdopodobniej emisja wstępna, o czym świadczy rzadkość tych monet. Według Pana Jana Dostycha znane są dwa egzemplarze (!) te j drobnej monety. Jak widzimy na zdjęciu awers prezentuje nieco zmienioną formę układu znanego nam z polskich trzygroszówek. Popiersie o odmiennych rysach i różnica w legendzie otoku, czytamy   SIGIS . D : G . SVE . GO . VAN . ET . PO . REX .   (Zygmunt z Bożej łaski Szwecji, Gotów, Wandali i Polski król) Dla porównania na trojaku polskim SIGISM . III . D : G (Lewart) REX . POL . M . D . L .   (Zygmunt III z Bożej łaski król Polski, Wielki Książę Litewski ) To tylko szczegół widoczny na pierwszy rzut oka. Mając jednak